بازار مواد اولیه و نقش آن در قیمت فولاد

بهای مواد خام اهرمی بر حفظ قیمت محصولات فولادی است؛ اما به نظر می‌رسد که سطح تقاضا در سه ماهه سوم ضعیف ظاهر شود.

پدرام ایزدی

بهای مواد خام اهرمی بر حفظ قیمت محصولات فولادی است؛ اما به نظر می‌رسد که سطح تقاضا در سه ماهه سوم ضعیف ظاهر شود.

در اردیبهشت‌ماه بهای اکثر محصولات فولادی متعادل بود؛ همچنین در ایالات متحده قیمت ورق و برخی محصولات طویل کاهش چشمگیری داشت. با این وجود، بهای مواد خام در مقایسه با دیگر مواد ثابت ماند که این مساله فضای مناسبی را برای خطوط قیمت فولاد در ماه‌های آتی فراهم می‌کند. با این حال شاخص‌های اقتصادی نسبت به آغاز سال، چندان مثبت نبودند و باعث افزایش نگرانی‌هایی در مورد سطح تقاضا در نیمه دوم سال جاری شدند.
تولیدکنندگان در حال حاضر شاهد افت قیمت‌های فروش بودند؛ در حالی‌که بهای قراردادهای فصلی سنگ آهن تقریبا نزدیک خطوطی بود که در سه ماهه سوم براساس مدل قیمت‌گذاری شاخص محور محاسبه شده بود. مبلغ قراردادهای زغال کک‌سازی برای سه ماهه سوم افزایشی است، هرچند بهای نقدی این ماده رو به کاهش است. قیمت قراضه هم در اواخر فروردین نسبتا بالا بود. صنعتگران از مسیر بعدی قیمت‌گذاری در کوتاه‌مدت مطمئن نیستند؛ چراکه بالا رفتن سطح کالا در انبارها و همچنین ضعف فصلی هنوز تاثیر معمول خود را نگذاشته است.
بهای قرادادهای سنگ‌آهن برای تحویل در سه ماهه سوم کمتر از 2 درصد کاهش خواهد یافت و چنانچه حداقل ارزش 5 درصدی اعمال شود بهای این ماده بدون تغییر خواهد ماند. با خروج خریداران چینی از بازار و انتظار برای کاهش یافتن قیمت‌ها، قیمت‌های فروش نقدی در اردیبهشت ماه به یکباره کاهش یافت. در حال حاضر بازار منتظر است تا ببیند با وجود تمایل کارخانه‌های فولاد در چین به تامین مواد خود از بازارهای داخلی و همچنین با توجه به بهبودی عرضه از سوی برزیل که بعد از مشکلاتی که نامساعد بودن آب و هوا در حمل‌ونقل کالا در اوایل سال جاری ایجاد کرده بود، آیا قیمت‌ها افزایشی خواهد بود یا کاهشی. استخراج‌کنندگان عمده سنگ آهن در سه ماهه سوم به دنبال سطوح قیمتی فصلی خواهند بود که در سه ماهه دوم با آن سروکار داشتند؛ این میزان حدود هر متریک تن خشک 174 تا 176 دلار می‌باشد. بازار نقدی سنگ‌آهن 5/63 درصد احتمال دارد که بعد از روند نزولی قوی در اردیبهشت ماه، ثابت بماند و با 7/5 درصد کاهش، هر متریک تن خشک 174 تا 176 دلار معامله شود. بعضی از معدنچیان پیش از این از سیستم قیمت‌گذاری ماهانه برای انعقاد قراردادهای خود استفاده می‌کردند که با قیمت‌های نقدی تقریبا هم مرز بودند. به‌رغم سطح بالای کالا در بندرگاه‌ها، انبار مجدد کالا از سوی کارخانه‌های فولاد در چین همچنان ادامه دارد. تاخیر در تحویل مواد از هند، به این معناست که تاثیر واقعی حتی از آن چیزی که قبلا انتظارش می‌رفت بسیار کمتر خواهد بود.
تولیدکنندگان با در نظر گرفتن افزایش قیمت‌ها اصرار دارند که کاهش قیمت‌ها به حداقل برسد؛ اما تقاضا به‌طور کل چندان جالب نیست و با شروع سه ماهه سوم با خواب فصلی مواجه خواهد بود. حجم واردات به بازارهای بالغ رو به افزایش است و تولید در سطوح بالا باقی می‌ماند، بنابراین اگر با کاهش تولید مواجه نشویم احتمال دارد که روند قیمت‌ها نزولی باشد.
بهای محصولات تخت در بازار نقدی در تمامی مناطق در خطوط پایین قرار داشت، اگرچه این افت قیمت‌ها در ایالات متحده و اروپای جنوبی نسبت به دیگر مناطق شدیدتر بود، اما در اروپای جنوبی و آسیا شدت کمتری داشت. بهای محصولات طویل هم در بازار نقدی اروپا و ایالات متحده کاهشی بود، اما خطوط قیمتی ورق پلیت در اردیبهشت‌ماه مسیر یکنواختی را طی کرد. ذخیره مجدد کالا در اوایل سال ضروری بود؛ اما به نظر می‌رسد که خریداران بیش از حد کالا در انبار ذخیره کرده‌اند و همان‌گونه که پیش‌بینی شد افزایش معمول در تقاضای واقعی در سه ماهه دوم در بازارهای بالغ رخ نداد.
شاخص‌های برجسته، مثل شاخص‌های مدیران خرید در ایالات متحده و اروپا نشان از کاهش فعالیت‌های اقتصادی در ماه‌های آتی دارند و سطح پایین کالا در انبارها در طول زنجیره عرضه محتمل است و تا بعد از کاهش فعالیت‌ها در فصل تابستان ادامه دارد.
قیمت‌ها در آسیا نسبت به دیگر مناطق به آرامی کاهش یافتند و در حال حاضر در سطحی ثابت نگه داشته شده اند. قیمت محصولات تخت در چین هم بعد از سطح نه‌چندان بالای تقاضا، بسیار پایین بود؛ در حالی‌که سطح تولید رکورد‌های جدیدی از خود به جای گذاشت. قیمت‌های صادراتی برای محصولات تخت و طویل از سی آی اس در اردیبهشت ماه یکنواخت بود؛ هرچند احتمال می‌رود با وجود ادامه وضعیت نابسامان سیاسی در خاورمیانه که تقاضا را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد قیمت صادراتی محصولات طویل کاهش یابد. با افزایش فعالیت‌های عمرانی در منطقه خاور میانه و در قسمت شمالی آفریقا، خریداران در بخش مقاطع ساختمانی همچنان ترجیح می‌دهند تا مواد تولید داخل را خریداری کنند. اما با این حال عرضه‌کنندگان خارجی قیمت‌های خود را کاهش داده‌اند و از این‌رو توجه خریداران منطقه را جلب خواهند کرد و با توجه به خالی بودن انبارها، این امرخود به عامل واردات مواد از کشورهای مختلف تبدیل می‌شود؛ البته تنها در صورتی که قیمت‌ها کاهشی باشند. در همین ارتباط، بازار ایران بعد از ضعیف شدن ریال در برابر دلار همچنان در شرایط خوبی قرار ندارد. بنابراین خریداران همچنان انگیزه‌ای به خرید از خود نشان نمی‌دهند؛ چرا که نرخ ارزی ریال ایران دوباره تغییر کرد. با این وجود تولیدکنندگان محلی میلگرد، محصولات خود را که براساس دلار قیمت گذاشته بودند، بدون تغییر رها کردند. اما عرضه کنندگان خارجی شمش مجبور شدند تا قیمت‌ها را تحت شرایط فعلی بازار کاهش دهند. البته انتظار می‌رود که در تیرماه شرایط بازار بهتر شود و احتمالا منجر به تغییر مثبت روند قیمت میلگرد و شمش شود. همزمان با تحولات نرخ ارز در منطقه، شاهد سطح ضعیف تقاضا در بازار تخت‌ها بودیم و از این‌رو عرضه‌کنندگان خارجی برای جبران آن قیمت محصولات خود را کاهش دادند. با این وجود، هنوز نتوانسته اند تا مصرف‌کنندگان را به خرید کالایشان ترغیب کنند. هر چند، برخی از این مصرف‌کنندگان اعلام کردند که حاضر به بستن قرارداد هستند؛ اما به شرطی که قیمت‌های وارداتی بیشتر کاهش یابد.
از سویی سرعت رشد جهانی اقتصاد رو به کاهش است و از سوی دیگر مشکلات موجود در بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان از جمله وقوع زمین لرزه در ژاپن و بحران مالی در ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، وقوع بهبودی فصلی در سطح تقاضا و قیمت محصولات فولادی را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند. عامل دیگری که بر سطح جهانی تقاضای محصولات فولادی تاثیرگذار است، اقداماتی است که از سوی دولت چین برای جلوگیری هرچه بیشتر از توسعه اقتصادی انجام گرفت؛ چراکه بهبودی اقتصادی کشورهای عرضه‌کننده به شدت به تقاضا برای واردات وسایل نقلیه، تجهیزات و کالای مصرفی متکی است. بنابراین اگر مسیر اقتصاد جهانی بر روندی منفی تاکید داشته باشد، در پاییز بر این باوریم که افزایش سطح تقاضا برای محصولات فولادی چندان چشمگیر نخواهد بود.

با این حال ارقام منتشره از موسسه جهانی فولاد حکایت از دوران قدرتمند چرخ تولید جهان در فروردین ماه سال جاری دارد، و از این‌رو پیش‌بینی می‌شود که چنانچه در ماه‌های آتی روند نزولی بر بازار حاکم نشود شاهد رشد چشمگیر در بخش تولید تا پایان سال 2011 خواهیم بود.

کارشناس بازار فولاد

میدل ایست استیل داینامیک (MESD)- روزنامه دنیای اقتصاد